Τετάρτη 18 Μαΐου 2011

Ηλίας Καραβόλιας-Η αθέατη πλευρά της κρίσης στην Ευρωζώνη

(Μέρος Α’)

Πολλά χρόνια τώρα διεξάγεται ένας αφανής παγκόσμιος “εμπορικός” πόλεμος που αφορά την κατάκτηση ή την “διατήρηση” αγορών· Αυτός ο πόλεμος διεξάγεται καθολικά και συντεταγμένα, όχι δηλαδή μεταξύ μόνο εταιρικών συμφερόντων, αλλά και μεταξύ κρατών και –σε πολλές περιπτώσει- κρατικών συμμαχίων. Τα κυριότερο όπλο που χρησιμοποιούν οι αντιμαχόμενοι ,έχουμε ξανατονίσει ότι είναι η ανταγωνιστική υποτίμηση των νομισμάτων.
Στο βαθμό που η κρατικοποίηση των χρεών (ξεκίνησε το 2008 απ’ τις ΗΠΑ και το 2009 υιοθετήθηκε και από την Μ.Βρεταννία) δεν θα μπορούσε παρά να βρεί αντανάκλαση στην ισοτιμία των αντίστοιχων νομισμάτων, το ευρώ βρέθηκε σε μία “τεχνικά” αλλά και γεωπολιτικά δύσκολη θέση. Kινδύνευε να ανατιμηθεί τόσο πολύ έναντι των διεθνών “εμπορικών” ανταγωνιστών του (δολάριο, γουάν, γιέν) ώστε να φρενάρει απελπιστικά τις ευρωπαϊκές εξαγωγές και άρα να οδηγήσει στην απώλεια υπολογίσιμων τμημάτων της παγκόσμιας αγοράς για τα ευρωπαικά οικονομικά συμφέροντα( κυρίως για βιομηχανίες και τράπεζες)

Aν το ευρώ στηριζόταν σε μια ενιαία “δημοσιοοικονομική” διοίκηση, με ένα και μόνο οικονομικό κέντρο αποφάσεων, τότε όλα τα χρέη των κρατών μελών της ευρωζώνης θα αθροίζονταν (λογιστικά και νομικά) σ’ ένα μονάχα “χρέος” ( (δημόσιο ευρωπαικό χρέος, ας το ονομάσουμε..). Θα υπήρχε ένας μονάχα προϋπολογισμός, ο ευρωπαϊκός. Aλλά θα υπήρχε και ένα ενιαίο φορολογικό σύστημα. Αυτά τα “ευρωπαϊκά” μεγέθη θα διαγκωνίζονταν στην παγκόσμια σκηνή της οικονομίας, με τα “αμερικανικά”, τα “ιαπωνικά” ή τα “κινέζικα” με όμοιους ενδεχομένους τρόπους και μηχανισμούς. H υποτίμηση ή ανατίμηση του ευρώ έναντι των ανταγωνιστικών του νομισμάτων και κατά συνεπεια οι ροές εμπορευμάτων από και προς την Ευρωζώνη, θα ήταν δουλειά της ΕΚΤ και μιας ενιαίας κεντρικής διοίκησης ( “ευρωπαϊκής ομοσπονδιακής κυβέρνησης”,πχ…) Όμως αυτά δεν γίνονται, δεν θα γίνουν,και όποιοι τα προσδοκούσαν κάποτε , θεωρούνται πλέον ουτοπιστές του φεντεραλισμού στην πολιτική και στην οικονομία….
Τι απέμενε λοιπόν ως εναλλακτική στρατηγική στους ευρωπαίους ρυθμιστές της κυκλοφορίας του ευρώ; Μα φυσικά να φανεί η δημοσιονομική αδυναμία κάποιων απέιθαρχων μελών, να προβάλλεται και να διογκώνεται το επιμέρους χρέος των ανίσχυρων μελών/κρατών και η σωτήρια επέμβαση , η δήθεν ομοσπονδιακή, να έχει και χαρακτήρα παγκόσμιας προσπάθειας( βλ. ΔΝΤ στον μηχανισμό στήριξης )
Aν για κάποιους δεν έγινε ακόμη κατανοητό, σχετικά με την ιδιαιτερότητα του ευρώ και της Ε.Ε. έτσι όπως αναδεικνύεται απ’ την παρούσα φάση της κρίσης, ας δούμε δύο παραμέτρους πολύ κρίσιμες. Πρώτο,να εξετάσουμε την στάση του ισχυρότερου κράτους μέσα στο ευρώ, του γερμανικού. Kαι δεύτερο, την στάση του πλέον αδύναμου κράτους εντός του ευρώ, δηλαδή την δική μας.
Ήδη απ’ το 2002, χρονιά ευρείας κυκλοφορίας του κοινού νομίσματος, ένα θέμα “συζήτησης” εντός και εκτός Γερμανίας ήταν τί θα κάνει το Bερολίνο στις ευρωπαϊκές σχέσεις του, σε περίπτωση συστημικής κρίσης.: Θα επιβάλλει το ηγεμονικό του μεγαλείο στην ευρώπη ο Γερμανικός βιομηχανικός/τραπεζικός κλάδος ή θα αποκοπεί ως προς πιθανά προβληματικά κράτη/μέλη, αφήνοντας το κοινό νόμισμα στην “τύχη” του; Aυτά εξεταζότανε σε γερμανικά ινστιτούτα πολύ πριν τεθεί ζήτημα ελληνικού χρέους ή/και παγκόσμιας πιστωτικής κρίσης.
Kατ’ αρχήν το “κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα” δεν ήταν γερμανική επιθυμία· ήταν γαλλική απαίτηση μετά την γερμανική ενοποίηση. Mε άλλα λόγια η καταγωγή του ευρώ είναι πολιτική (καλυτερα ταιριάζει ο όρος ‘’γεωπολιτική’’ )Φυσικά οι “αυστηροί όροι” για την συμμετοχή των κρατών στην ευρωζώνη έχουν μεγάλη δόση γερμανικής πειθαρχίας και επιβολής.


Οι Γερμανοί, και ειδικά η Μερκελ, ξέρουν ότι ήταν -και είναι- εξαιρετικά απίθανο τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη/μέλη να τους παρέδιδαν πλήρως τα κλειδιά των οικονομικών τους .Έτσι, ενώ η παρούσα φάση της κρίσης υποδεικνύει μια ομοσπονδιακή λύση , που είναι η πλήρης πολιτική ένωση και ομογενοποίηση των ευρωπαϊκών κρατών υπό την ηγεμονία τους, αυτή η “λύση” είναι τεχνικά αδύνατη και πρακτικά περιττή! Το δανεικό χρήμα υποστήριξης και διάσωσης, μέσω Μηχανισμού Στήριξης, από τους Γερμανούς προς τους απέιθαρχους Έλληνες, Πορτογάλους, Ιρλανδούς, κάνει το ευρώ-και τώρα και στο ορατό μέλλον - πιο βολικό για το Bερολίνο, απ’ ότι μια επιστροφή στο μάρκο.Απλά, τα πράγματα είναι πολύ τώρα για την Γερμανία που πρέπει να “συντηρεί” την αξία του ευρώ ,τοποθετώντας ένα ανώτατο όριο στις ισοτιμίες του με άλλα ανταγωνιστικά νομίσματα, κι αυτό να το κάνει, ενισχύοντας τα προβληματικά άλλα κράτη μέλη, τα οποία εν τω μεταξύ έχει δανείσει έμμεσα, χωρίς ωστόσο να “δένει” τα πολιτικά του ανταλλάγματα.

Το ερώτημα είναι πόσο μπορούν να αντέξουν οι Γερμανοί (προσοχή: οι ΄΄Γερμανοί΄΄ ,όχι μονο η Μέρκελ….) τέτοιου είδους στρατηγικές ισορροπίες σ’ αυτήν την ευαίσθητη εποχή, όπου διακυβεύεται η ανακατανομή του ευρωπαικού παραγόμενου πλούτου και τα μερίδια των αγορών για τράπεζες ,βιομηχανίες και πολυεθνικές. Kαι πόσο μπορεί να πληρώνει ο γερμανικός πλεονασματικός προυπολογισμός, τους ανίσχυρους εταίρους του ευρώ…



H δική μας κυβέρνηση έδειξε, απέναντι στον εντός Ε.Ε πιθανότερο “σωτήρα” των κρατικών οικονομικών της ,ένα είδος ψευδεπίγραφου πολιτικού κυνισμού, που δεν το συναντάει κανείς σε κράτη που πραγματικά πνίγονται απ’ τα χρέη ή δεν έχουν άλλες ισχυρές συμμαχίες(ΗΠΑ-Ρωσία). Εκτός και αν έχουν ,και εμείς δεν τις βλέπουμε…

Δεν υπάρχουν σχόλια: